غذاها و شرایطی که منجر به نوسانات قند خون می شوند

کسانی که به دیابت به خصوص دیابت نوع 2 مبتلا هستند به خوبی می دانند که بعضی شرایط و غذاها می توانند بر سطح قند خون اثرات مثبت یا منفی بگذارند. در این مقاله به برخی از این موارد اشاره می کنیم

کدام غذاها

• قند خون با خوردن قهوه افزایش پیدا می‌کند، حتی اگر قهوه‌های رژیمی هم بخورید، باز هم کافئین تاثیر خودش را می‌گذارد. چای سیاه، چای سبز و نوشیدنی‌های انرژی‌زا هم می‌توانند مانع کنترل قند خون برای افراد دیابتی شوند. به این دلیل که واکنش‌های هر فرد به انواع خوراکی‌ها و غذاها متفاوت است، بهتر است ویژگی‌های خاص خودتان را بشناسید. از قضا بعضی از ترکیبات درون قهوه ممکن است که از ابتلا به دیابت نوع دوم در بین افراد سالم جلوگیری کند. 
• خیلی از خوراکی‌ها و غذاهایی که برچسب «بدون قند» دارند، قند خون بدن را بالا می‌برند، چون هنوز هم مقدار زیادی کربوهیدرات در قالب نشاسته دارند. پس قبل از مصرف، از میزان کربوهیدرات محصول مطمئن شوید. همچنین به قندهای الکلی مثل سوربیتول یا زایلیتول هم دقت کنید. این ماده‌ها با کربوهیدرات کم‌تری نسبت به قند ساکارز می‌توانند محصول را شیرین کنند، اما هنوز هم مقدار کربوهیدرات‌شان به‌اندازه‌ای هست که بتواند قند خون را بالا ببرد.
• فقط برنج سفید نیست که میتواند قند خون را بالا ببرد بلکه غذاهای غنی از چربی نیز میتوانند منجر به بالا ماندن قند خون به مدت طولانی تر شوند. این موضوع در مورد پیتزا و سیب زمینی سرخ شده و دیگر غذاهای حاوی کربوهیدرات و چربی نیز صدق میکند.حدود 2 ساعت بعد از مصرف این غذاها قند خون خود را چک کنید تا متوجه شوید چگونه بدن تحت تاثیر قرار میگیرد.
• استفاده از دارچین در انواع غذاها می‌تواند طعم و عطر خوبی به غذا بدهد بدون این‌که نمک، کربوهیدرات یا کالری اضافی برای شما داشته باشد. بعضی مطالعات نشان می‌دهند که استفاده از دارچین حتی می‌تواند توانایی بدن در استفاده از انسولین را بهبود ببخشد و قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع دوم کاهش دهد. اما استفاده بی‌رویه از دارچین می‌تواند عوارضی هم داشته باشد.
• تفاوت زیادی بین خوردن یک تکه نان و پیراشکی وجود دارد. پیراشکی کربوهیدرات و کالری بیشتری نسبت به نان معمولی دارد. پس اگر واقعا هوس خوردن پیراشکی می‌کنید، حداقل تکه کوچکی بخورید.
• نوشیدنی‌های ورزشی که بمنظورتامین مایعات از دست رفته بدن استفاده میشوند، بعضی از آن‌ها به‌اندازه نوشابه‌های دیگر حاوی قند هستند. برای فعالیت های بدنی بیرون از خونه متوسط یا کم‌تر از یک ساعت، استفاده از آب کافی است و لازم نیست از نوشیدنی ورزشی استفاده کنید. این نوع نوشیدنی‌ها برای ورزش‌های طولانی، شدیدتر و حرفه‌ای مناسب است. با این‌حال بهتر است که با یک متخصص در مورد میزان کالری، کربوهیدرات و املاح این نوشیدنی‌ها و نیاز بدن‌تان مشورت کنید.
• با این‌که میوه‌ها انتخاب مناسبی هستند، اما باید بدانید که انواع میوه‌های خشک‌شده حتی در مقدارهای کم نیز کربوهیدرات بالایی دارند. فقط ۲ قاشق غذاخوری کشمش، زغال‌اخته و آلبالو خشک، به اندازه یک قطعه کوچک میوه تازه کربوهیدرات دارند، یا مثلا ۳ دانه خرما حدود ۱۵ گرم کربوهیدرات دارد.
• غذاهایی که حاوی باکتری‌های سالم هستند مثل انواع ماست‌هایی که به‌نام پروبیوتیک به فروش می‌رسند، می‌توانند قند خون را به‌خوبی کنترل کنند. این ماست‌ها با کمک کردن به بهبود وضعیت گوارشی، کمک زیادی به کنترل و کاهش قند خون می‌کنند. بعضی ماست حاوی قند اضافه و میوه هستند، پس باید مراقب کربوهیدرات اضافی این ماست‌ها باشید. بهترین انتخاب برای دیابتی‌ها، ماست ساده یا ماست‌های بدون قند و چربی هستند.

چه شرایطی

• تمیز کردن خانه یا چمن زنی می تواند برای افراد مبتلا به دیابت یک مزیت داشته باشد : کاهش قند خون بسیاری از فعالیت های منزل بعنوان فعالیت با شدت متوسط در نظر گرفته می شوند.پس سعی کنید مقداری فعالیت بدنی در روز داشته باشید.
• در هنگام مقابله با بیماری نیز قند خون شما افزایش می یابد.با نوشیدن آب و سایر مایعات بدن خود را هیدراته نگه دارید.بعضی داروها مثل آنتی بیوتیک ها و دکونژستانت ها می توانند قند خون را تحت تاثیر قرار دهند. دکونژستانت های حاوی سودوافدرین  قند خون را تحت تاثیر قرارمی دهند ولی آنتی هیستامین ها مشکلی برای قند خون بوجود نمی آورند.  خانواده بزرگی از داروها به نام کورتیکواستروئیدها نیز میتوانند قند خون شما را افزایش دهند و حتی منجر به دیابت در بعضی افراد شوند.استروئیدها برای درمان راشهای پوستی،آرتریت، آسم و دیگر شرایط  استفاده میشوند .دیورتیک ها که برای درمان پرفشاری خون استفاده میشوند نیز در افراد دیابتی میتوانند قند خون را افزایش دهند.بعضی داروهای ضد افسردگی نیز میتوانند قندخون را کاهش یا افزایش دهند. قرص های جلوگیری از بارداری که حاوی استروژن هستند نیز میتوانند پاسخ بدن شما به انسولین را تحت تاثیر قرار دهند.ولی همچنان زنان مبتلا به دیابت میتوانند بطور ایمن از این قرص ها استفاده کنند.
• غذاهای حاوی باکتری های مفید مثل بسیاری از انوع ماست ها ، پروبیوتیک نامیده میشوند.این ها میتوانند هضم و جذب و کنترل قند خون را بهبود بخشند.بعضی ماست ها حاوی قندهای افزوده و میوه هستند،پس مواظب باشید که کربوهیدارت آنها را محاسبه کنید.بهترین انتخاب ماست ساده است.
• طبق نتایج یک مطالعه ،افراد مبتلا به دیابت نوع دوم که از رژیم‌های غذایی گیاهی استفاده می‌کنند، خیلی بهتر می‌توانند قند خون‌شان را کنترل کنند و به انسولین کم‌تری نیاز پیدا می‌کنند. افزایش فیبر مصرفی با استفاده از غلات سبوس‌دار و حبوبات نیز می‌تواند با کم کردن سرعت هضم کربوهیدرات‌ها، نقش خوبی در کاهش و کنترل قند خون ایفا کند. با این‌حال به بررسی‌های دقیق‌تری نیاز است تا نقش رژیم‌های غذایی گیاهی برای افراد دیابتی مشخص شود.
• استرس های کاری باعث ترشح هورمون هایی میشوند که بالابرنده قند خون هستند.این موضوع در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 بیشتر از افراد با دیابت نوع 1 شایعتر است.
• سطح قند خون در بعضی افراد دیابتی نوع 1 میتواند بطور خطرناکی در طی خواب پایین بیاید.پس بهتر است قند خون خود را قبل از خواب و هنگام بیدار شدن چک کنید.داشتن یک میان وعده قبل از خواب می تواند به شما کمک کند.
• نوشیدنی های الکلی حاوی مقادیری کربوهیدارت هستند  و میتوانند در ابتدا باعث افزایش قند خون شوند اما تا 12 ساعت بعد از مصرف الکل قند خون افت پیدا میکند.اگر عادت به نوشیدن الکل دارید بهتر است همراه با غذا مصرف کنید و قند خون را نیز چک کنید.انجمن دیابت آمریکا مصرف این نوشیدنی ها را به میزان بیشتر از یک واحد در روز برای زنان و بیشتر از 2 واحد برای مردان توصیه نمی کند. 
• گرما میتواند کنترل قند خون شما را سخت کند.پس در آب و هوای گرم اغلب باید قند خون خود را چک کنید و برای جلوگیری از دهیدراسیون بدن مقادیر کافی آب دریافت کنید.
• تغییرات هورمون های زنانه در طی دوران های قاعدگی و یائسگی نیز میتواند سطح قند خون شما را تغییر دهد.
• اگرچه قند و شکر میتوانند قند خون شما را بسیار سریع افزایش دهند اما مقدارکل کربوهدرات دریافتی مهمتر است.همچنین درنظر گرفتن اندیس گلایسمیک غذاها نیز مهم می باشد.لوبیا ها و غلات کامل اندیس گلایسمیک پایینتری نسبت به نان سفید یا پاستا دارند.آبمیوه ها نیز اندیس گلایسمیک بالاتری از میوه تازه دارند.اما اگر تمایل به مصرف یک غذای با اندیس گلایسمیک بالا داشتید آن را به همراه یک غذا با اندیس گلایسمیک پایین میل کنید تا قند خون شما بهتر کنترل شود.