آیا ایلان ماسک می‌تواند مشکل گرسنگی جهانی را حل کند؟
تا زمانی که اراده‌ای جدی در میان رهبران جهان برای حل چنین مشکلاتی وجود نداشته باشد، کمک‌های غذایی صرفا در حد مسکن‌های موقتی عمل خواهند کرد.
علی پزشکی
برنامهٔ جهانی غذا (WFP) شاخهٔ کمک غذایی سازمان ملل متحد برای رفع گرسنگی و ارتقاء امنیت غذایی در جهان است. اخیرا دیوید بیزلی مدیر این نهاد در مصاحبه‌ای گفته بود که «حتی دو درصد از ثروت فعلی ایلان ماسک (معادل شش میلیارد دلار) می‌تواند مشکل گرسنگی جهان را حل کند.» جالب اینجاست که بودجهٔ برنامهٔ جهانی غذا در سال ۲۰۲۰ حدود ۸.۴ میلیارد دلار بوده و معلوم نیست چرا این نهاد نتوانسته به معضل گرسنگی جهانی پایان دهد! در پاسخ، ایلان ماسک گفت «اگر آقای بیزلی بتواند دقیقا توضیح دهد که شش میلیارد دلار از ثروت من چگونه می‌تواند به گرسنگی در دنیا پایان دهد، همین حالا سهام تسلا را می‌فروشم و این کار را انجام می‌دهم!» خواسته‌ای که البته از سوی مدیر برنامهٔ جهانی غذا بدون پاسخ ماند.
مدتی پیش برنی سندرز سناتور چپ‌گرا نیز با انتشار توییتی از ثروت بالای ایلان ماسک انتقاد کرده و از او خواسته بود که به جای سفر به فضا، بر کرهٔ زمین تمرکز کند و به فکر کاهش گرسنگی در آمریکا باشد. اما آیا واقعا شش میلیارد دلار می‌تواند به گرسنگی جهانی پایان دهد؟ در سال ۲۰۱۵ همهٔ کشورهای جهان متعهد شدند در قالب هدف دوم از مجموعه اهداف ۱۷ گانهٔ توسعهٔ پایدار، گرسنگی جهانی را تا سال ۲۰۳۰ به پایان برسانند. از آن سال تاکنون تعداد گرسنگان نه تنها کمتر نشده، بلکه بیشتر هم شده است. پر واضح است معضلی که تمام کشورهای جهان از حل آن درمانده‌اند، از یک ثروتمند و کارآفرین برنمی‌آید.
در حال حاضر هر شب بیش از ۷۵۰ میلیون نفر با شکم گرسنه می‌خوابند. رشد گرایشات ضدجهانی شدن و جنگ‌های تعرفه‌ای، تجارت آزاد بین‌المللی را تحت‌الشعاع قرار داده و امنیت جهانی غذا را به خطر انداخته است. جنگ‌های نظامی در مناطقی چون یمن و افغانستان و اوکراین انسان‌های زیادی را آواره ساخته و تغییرات شدید آب و هوایی و پیامدهای آن از جمله سیل و خشکسالی نیز به محصولات کشاورزی در بسیاری کشورها آسیب رسانده است. کرونا نیز به دلیل تأثیرات منفی زیادی که بر رشد اقتصادی کشورها و درآمد سرانه گذاشت، بر تعداد گرسنگان در سطح جهان افزوده است.
طبق گزارش جهانی سال ۲۰۲۱ سیاستگذاری غذا که هر ساله از سوی مؤسسه بین‌المللی تحقیقات سیاستگذاری غذا (IFPRI) منتشر می‌شود، تا قبل از بحران کرونا سه میلیارد نفر به رژیم غذایی سالم دسترسی نداشتند و پس از همه‌گیری ۲۶۸ میلیون نفر به این مقدار اضافه شده است. تا زمانی که اراده‌ای جدی در میان رهبران جهان برای حل چنین مشکلاتی وجود نداشته باشد، کمک‌های غذایی صرفا در حد مسکن‌های موقتی عمل خواهند کرد. سال گذشته کشورهای ثروتمند جهان ۱۵۰ میلیارد دلار کمک خارجی به کشورهای در حال توسعه اعطا کردند که بخش قابل توجهی از آن شامل کمک‌های غذایی بود. اما کلید اصلی حل مشکل گرسنگی جهانی چیست؟
پژوهش‌های زیادی نشان می‌دهد که تجارت آزاد و افزایش درآمد کشاورزان از طریق آزادی اقتصادی از مهم‌ترین راه‌های مبارزه با بحران گرسنگی هستند. کاهش بیش از یک میلیارد گرسنه در چین و هند در قرن بیستم از مسیر آزادسازی اقتصادی و تجارت آزاد شاهدی بر این مدعاست. قریب به اتفاق کشورهایی که از معضل گرسنگی رنج می‌برند، دارای اقتصاد بسته هستند و سیاست‌های تعرفه‌ای دولت‌های آن‌ها مانعی بزرگ در مقابل تجارت آزاد کشاورزان و کاهش تعداد گرسنگان بوده است. همین امر باعث از بین رفتن فرصت‌های تجاری برای کشاورزان و کاهش تولید غذا شده است. طبق گزارش ۲۰۲۰ شاخص آزادی بنیاد هریتج، کشورهایی که تجارت آزاد بیشتری دارند، به همان میزان از درآمد ملی، امنیت غذایی، سلامت محیط زیست، و ثبات سیاسی بیشتری هم بهره‌مند هستند. باور کنیم که آزادی، معجزه می‌کند...
| نام نویسنده | علی پزشکی |
| تاریخ | 1401/01/29 |
| کلمه های کلیدی | گرسنگی |
