درمان قطعی کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم چیست؟
تیروئید یک غده کوچک پروانهای شکل است که در نزدیکی قاعده گردن قرار دارد. هورمونهایی تولید میکند که فرآیندهای متابولیک حیاتی را در سراسر بدن تنظیم میکنند. کمبود در تولید هورمون تیروئید که به عنوان کم کاری تیروئید شناخته میشود، باعث کند شدن یا توقف این فرآیندها می شود.
علائم کم کاری تیروئید چیست؟
هورمونهای تیروئید بسیاری از عملکردهای بدن را تحت کنترل دارند، بنابراین، گیرندههای آن در سراسر بدن پراکنده هستند و اختلال در عملکرد تیروئید میتواند تقریباً در همه سیستمهای بدن از قلب و دستگاه گوارش گرفته تا خواب، خلق و خو و حتی رشد مو، پوست و ناخنها مشکل ایجاد کند. در نتیجه، افراد مبتلا به کم کاری تیروئید میتوانند علائمی مانند خستگی، خشکی پوست، ریزش مو، افزایش وزن، عدم تحمل سرما، تحریک پذیری، از دست دادن حافظه، تغییر سیکلهای قاعدگی، کاهش میل جنسی، تغییرات خلقی و افسردگی، دردهای عضلانی و مفاصل و یبوست را تجربه کنند.
علاوه بر این علائم، پزشکان برای تشخیص بیماری از آزمایشهای خونی ساده مانند بررسی سطح TSH، T3 و T4استفاده میکنند.
درمان کم کاری تیروئید
به طور معمول، دارو اولین خط درمان کم کاری تیروئید است، اما برخی معتقدند پیروی از برخی رژیمهای غذایی یا محدود کردن برخی غذاهای خاص، میتواند به بهبود عملکرد و علائم تیروئید کمک کند.
کم کاری تیروئید و تغذیه
شاید تغییر رژیم غذایی به تنهایی برای بازگرداندن سطوح طبیعی هورمون تیروئید کافی نیست، اما گفته میشود اجتناب از برخی غذاها و خوردن بیشتر برخی دیگر میتواند جذب این هورمون ها را در بدن بهبود بخشد.
غذاهایی که باید اجتناب کرد
بسیاری از غذاها و مکملهای رایج حاوی ترکیباتی هستند که با عملکرد تیروئید تداخل دارند. این غذاها عبارتند از:
سویا
مطالعات نشان میدهد که فیتواستروژنهای موجود در سویا و غذاهای غنی از سویا ممکن است از فعالیت آنزیمی که هورمونهای تیروئید را میسازد، جلوگیری کند. یک مطالعه نشان داد زنانی که مکملهای سویا مصرف میکنند، سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند.
غذاهای غنی از ید
برخی از اشکال کم کاری تیروئید ناشی از کمبود ید کافی است. در چنین مواردی، استفاده از نمک یددار یا غذاهای غنی شده با ید میتواند مفید باشد. اما خوردن بیش از حد ید میتواند اثر معکوس داشته باشد و فعالیت غده تیروئید را سرکوب کند. قبل از مصرف مکملها با پزشک خود مشورت کنید.
مکملهای آهن و کلسیم
مصرف مکملهای آهن یا کلسیم نیز میتواند اثربخشی بسیاری از داروهای تیروئید را تغییر دهد.
غذاهای پر فیبر
اگرچه معمولاً یک رژیم غذایی با فیبر بالا توصیه میشود، مصرف بیش از حد فیبر بلافاصله پس از مصرف داروهای تیروئید، ممکن است در جذب آنها اختلال ایجاد کند. دو ساعت قبل از خوردن یک وعده غذایی با فیبر بالا (یک وعده حاوی بیش از 15 گرم فیبر) صبر کنید.
سبزیجات خاص
سبزیجات چلیپایی مانند بروکلی، کلم، اسفناج، کلم پیچ و کلم بروکسل، حاوی گواتروژن طبیعی هستند و ممکن است جذب داروهای تیروئید را مهار کنند. بنابراین توصیه می شود از خوردن این سبزیجات به صورت خام در ساعات نزدیک به مصرف دارو اجتناب شود و به طور کلی مصرف آن محدود شود. البته پختن این سبزیجات، اثرات گواتروژن این سبزیجات را کمتر میکند. ذرت، سیب زمینی شیرین و لوبیا لیما نیز حاوی ترکیبات گواتروژن هستند و بهتر است در افرادی که کم کاری تیروئید دارند، با احتیاط مصرف شوند.
کافئین، تنباکو و الکل نیز می توانند بر اثربخشی داروهای تیروئید تأثیر بگذارند. از پزشک خود در مورد نحوه تنظیم یا کاهش مصرف راهنمایی بخواهید.
مواد غذایی مناسب برای خوردن
غذاهای غنی از مواد مغذی که سلامت را بهبود میبخشد، ممکن است برای غده تیروئید نیز مفید باشد. برخی از ترکیبات و مکملها نیز ممکن است کمک کنند. این مواد غذایی شامل:
میوهها و سبزیجات سرشار از آنتیاکسیدان
زغال اخته، گوجه فرنگی، فلفل دلمهای و سایر غذاهای غنی از آنتی اکسیدانها میتوانند سلامت کلی را بهبود بخشند و برای غده تیروئید مفید باشند. خوردن غذاهای سرشار از ویتامین B مانند غلات کامل نیز ممکن است کمک کننده باشد.
سلنیوم
مقادیر کمی سلنیوم برای آنزیمهایی که هورمونهای تیروئید را به درستی کار میکنند، مورد نیاز است و به محافظت از تیروئید در برابر آسیبهای ناشی از استرس اکسیداتیو کمک میکند. خوردن غذاهای غنی از سلنیوم مانند تخمه آفتابگردان یا آجیل برزیلی میتواند مفید باشد. با این حال، این بدان معنا نیست که مکملهای سلنیوم برای همه افراد مبتلا به کم کاری تیروئید ضروری است. فقط در صورتی که توسط پزشک یا ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی شما توصیه شده باشد، سلنیوم مصرف کنید.
تیروزین
این اسید آمینه توسط غده تیروئید برای تولید T3 و T4 استفاده میشود. منابع خوب تیروزین گوشت، لبنیات و حبوبات هستند. مصرف مکمل ممکن است کمک کند، اما قبل از آن با پزشک خود مشورت کنید.
روی
مانند سلنیوم، روی برای تولید هورمون تیروئید و عملکرد تیروئید مورد نیاز است. عدم دریافت روی کافی می تواند بر عملکرد تیروئید و بسیاری از جنبه های دیگر سلامتی شما تأثیر منفی بگذارد، بنابراین دریافت کافی از این ماده مغذی در رژیم غذایی ضروری است. برخی از مطالعات نشان میدهند که مکملهای روی میتواند برای افراد مبتلا به کمکاری تیروئید مفید باشد. هنگامی که مکملهای روی به تنهایی یا زمانی که با سایر مواد مغذی مانند سلنیوم و ویتامین A ترکیب میشود، ممکن است به بهبود عملکرد تیروئید در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید کمک کند.
سایر مواد مغذی مهم
ویتامین D: افراد مبتلا به کم کاری تیروئید بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند. سطوح پایین ویتامین D میتواند بر عملکرد تیروئید تأثیر منفی بگذارد و علائم کم کاری تیروئید را بدتر کند. از آنجایی که ویتامین D در بسیاری از غذاها متمرکز نیست، مصرف مکمل اغلب ضروری است.
B12: کمبود B12 در بین افراد مبتلا به کم کاری تیروئید شایع است. در مورد آزمایش سطح B12 با پزشک خود صحبت کنید. اگر سطح شما پایین یا کمتر از حد مطلوب است، می توانند مکمل B12 یا B-complex را توصیه کنند.
منیزیم: سطوح کم یا کمبود منیزیم با اختلال عملکرد تیروئید مرتبط است و میتواند خطر ابتلا به کم کاری تیروئید را افزایش دهد. نشان داده شده است که مکمل منیزیم علائم کم کاری تیروئید را بهبود میبخشد.
آهن: سطوح پایین آهن یا کم خونی ناشی از فقر آهن می تواند عملکرد تیروئید را مختل کند. متاسفانه کمبود آهن در زنان مبتلا به کم کاری تیروئید شایع است. مکمل آهن اغلب برای رسیدن و حفظ سطح آهن سالم ضروری است.
اینها تنها بخشی از بسیاری از مواد مغذی هستند که برای عملکرد تیروئید و سلامت عمومی مهم هستند. ویتامین A، ویتامین C، کلسیم و پروتئین ها نمونه هایی از سایر مواد مغذی مهم برای مبتلایان به کم کاری تیروئید هستند.
آیا رژیم کم کاری تیروئید حقیقت دارد؟
طبق نظر متخصصان موسسه مایوکلینیک، درباره این که "آیا برخی غذاها میتوانند عملکرد تیروئید را افزایش دهند؟"، به طور کلی، رژیم کم کاری تیروئید وجود ندارد. اگرچه ادعاها در مورد رژیمهای غذایی کم کاری تیروئید زیاد است، اما هیچ مدرکی مبنی بر اینکه خوردن یا اجتناب از برخی غذاها، باعث بهبود عملکرد تیروئید در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید میشود، وجود ندارد.
متخصصان این موسسه معتقدند، وجود ید کافی در رژیم غذایی که معمولاً در کشور ما به واسطه مصرف نمکهای یددار نگرانی برای کمبود آن وجود ندارد، محدودیت در مصرف غذاهای حاوی سویا در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید و اجتناب از افراط در رعایت رژیمهای غذایی مختلف که ممکن است با کمبود برخی مواد مغذی همراه باشد، نکاتی هستند که بهتر است مود توجه قرار گیرند.
علاوه بر این، متخصصان این موسسه به کسانی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند، توصیه میکنند، بهتر است داروهای جایگزین هورمون تیروئید خود را با معده خالی بخورند و از خوردن سبزیجات حاوی فیبر بالا که ممکن است در جذب دارو تداخل ایجاد کنند، پرهیز کنند.
غذاها و مکملهایی که بهتر است به طور همزمان با دارو مصرف نشود، عبارتند از:
-
گردو
-
آرد سویا
-
کنجاله پنبه دانه (بذر کتان)
-
مکملهای آهن یا مولتی ویتامینهای حاوی آهن
-
مکملهای کلسیم
-
آنتیاسیدهایی که حاوی آلومینیوم، منیزیم یا کلسیم هستند
-
برخی از داروهای زخم، مانند سوکرالفات (کارافات)
-
برخی از داروهای کاهش دهنده کلسترول، مانند داروهای حاوی کلستیرامین (Prevalite) و کلستیپول (Colestid)
برای جلوگیری از تداخلات احتمالی، این غذاها یا محصولات را چند ساعت قبل یا بعد از مصرف داروهای تیروئید خود استفاده کنید.
مکملهای حاوی بیوتین که در فرآوردههای مو و ناخن رایج هستند، میتوانند در اندازهگیری هورمون تیروئید اختلال ایجاد کنند. بیوتین بر سطح هورمون تیروئید تأثیری نمیگذارد، اما مکملها باید حداقل یک هفته قبل از اندازهگیری عملکرد تیروئید قطع شوند تا وضعیت تیروئید شما بهطور دقیق منعکس شود.
کلام آخر این که؛
هرچند توصیههای تغذیهای بسیاری مانند مصرف غذاهای حاوی آنتی اکسیدان، سلنیوم، آهن، منیزیم و ویتامین د و ویتامینهای گروه ب و پرهیز از مصرف غذاهای گواتروژن، پرفیبر، برخی مکملها به طور همزمان با داروهای تیروئیدی وجود دارد، اما این توصیهها بدان معنا نیست که رعایت رژیم غذایی خاص به بهبود عملکرد تیروئید منجر میشود، بلکه بسیاری از این توصیهها برای بهبود علائم گسترده ناشی از کم کاری تیروئید و کاهش تداخلات دارویی و اثربخشی بهتر دارو ارائه میشود.
بنابراین، با توجه به تحقیقاتی که تاکنون انجام شده، دارودرمانی همچنان اولین خط درمان بیماری کم کاری تیروئید محسوب میشود و رعایت نکات تغذیهای فوق به معنای حذف دارو و بهبود عملکرد تیروئید نیست. شاید در آینده تحقیقات بیشتر به کشف روشهای جایگزین دارودرمانی در این بیماری نائل شود.