"پروتئین" از نظر بیوشیمیایی از چند پیوند آمینواسیدی تشکیل شده که شبیه زنجیره‌هایی با ارتباط مولکولی به‌هم متصل شده‌اند. این درشت مغذی‌ها طی روند هضم جدا می‌شوند تا مولکول‌ها به قسمت‌های کوچکتری تقسیم شده و راحت‌تر جذب شوند. اسیدهای آمینه که از هضم پروتئینها به‌دست می‌آیند در ترمیم و تشکیل سلول‌ها نقش دارند.
عملکرد "پروتئینها" در بدن
پروتئینها در بسیاری از فرایندهای فیزیولوژی بدن نقش دارند. از جمله مهم‌ترین تاثیرات پروتئینها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
تسهیل تبادل بین مایعات مختلف بدن
-
تشکیل آنزیم‌های جدید مؤثر در واکنش‌های مختلف بدن
-
مؤثر در انقباضات عضلانی
-
تسهیل انتقال خون
-
محافظت از عملکرد سیستم ایمنی با ساخت آنتی‌کورها
-
تنظیم عملکرد هورمون‌های مختلف
-
تسهیل انتقال ارتباطات با ساخت انتقال‌دهنده‌های شیمیایی
-
رونویسی ژنوم سلول‌ها
پروتئینها حدود 60% وزن بدن انسان را تشکیل می‌دهند که 17% آن شامل عضلات اسکلتی می‌شود. مصرف روزانه پروتئین از منابع مختلف برای تسهیل روند عضله‌سازی و دیگر فرایندهای بیولوژیک ضروری است. مقدار مناسب پروتئین برای هر فرد، یک و نیم گرم به ازای هر کیلوگرم وزن است که در این صورت بدن مجبور به استفاده از ذخایر نمی‌‌شود. البته باید توجه داشت که به‌عنوان مثال 100 گرم گوشت معادل 100 گرم پروتئین نیست. به‌طور متوسط، این مقدار گوشت سفید یا قرمز حدود 20 گرم پروتئین دارد و هر مقدار پروتئین هر تخم مرغ بین 6 تا 8 گرم است. یک قوطی کنسرو 130 گرمی ماهی نیز حدود 25 گرم پروتئین دارد.
"پروتئین" چطور به کاهش وزن کمک میکند؟
تاثیر پروتئینها در کاهش وزن کاملا تایید شده و مطالعات بسیاری نشان می‌دهد که گنجاندن این منابع غذایی به حفظ وزن ایده‌آل کم میکند. این تاثیرات از چند جنبه قابل‌توجه است.
-
پروتئینها سیرکننده هستند: پروتئینها در افزایش سریع‌تر و طولانیتر احساس سیری نقش دارند و از همین‌رو مانع از تمایل به ریزه‌‌خوری می‌شوند.
-
پروتئینها در حفظ توده عضلانی نقش دارند: پروتئینها به‌طور مستقیم باعث حفظ توده عضلانی می‌شوند و در عین‌حال چربی‌های بدن را نیز کاهش می‌دهند. در واقع اسیدهای آمینه واحدهای ساختاری فیبرهای عضلانی هستند. این تاثیر برای افرادی که تمایل به کاهش وزن دارند بسیار ایده‌آل است.
-
زمان هضم و متابولیسم بدن را افزایش می‌دهد: پروتئینها ترکیبات پیچیده‌ای هستند که نیاز به مدت زمان مشخصی برای هضم دارند و نیاز به صرف انرژی برای جذب خواهدداشت. به همین‌دلیل مصرف پروتئینها باعث احساس سیری طولانیتر و افزایش صرف انرژی می‌شود.
در مصرف "پروتئینها" نباید افراط کرد
برای تسهیل روند کاهش وزن لازم است مصرف پروتئینها به تدریج در رژیم غذایی روزانه افزایش یابد. باید توجه داشت که مصرف پروتئینها به تنهایی برای سلامتی مفید نخواهدبود. تحمیل فعالیت بیشتر به کلیه‌ها، ناراحتی‌های قلبی‌عروقی، افزایش کلسترول خون، یبوست و انسداد روده‌ای، خستگی و تحریک‌پذیری، کمبود ریزمغذی‌های اساسی و افزایش خطر سرطان‌های سیستم گوارش از جمله عوارض افراط در مصرف پروتئین‌هاست.
البته برای ورزشکاران حرفه‌ای تا بیش از 2 گرم پروتئین به‌ازای هر کیلوگرم وزن در روز توصیه می‌شود. از طرفی مصرف پروتئین فقط به منابع حیوانی محدود نمی شود و گنجاندن منابع پروتئین گیاهی مانند حبوبات، غلات سبوس‌دار، سویا و فرآورده‌های آن، انواع مغزها و جوانه‌‌ها بسیار مفید هستند و به تامین بسیاری دیگر از ریزمغذی‌ها نیز کمک میکند.
مترجم: مریم سادات کاظمی